نگاه جامع نگر قرآن به علم بنیان اصلی آینده تمدن اسلامی است

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام دکتر محمدعلی رضایی اصفهانی دانشیار جامعةالمصطفی العالمیه در دومین کنفرانس الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت که روز چهارشنبه در کتابخانه ملی برگزار شد، به موضوع «دانش جامع نگر قرآنی» پرداخت و گفت: قرآن کریم نگاهی جامع به علم دارد که شامل نگاه تجربی، عقلی و وحیانی می شود که می توان از آن به عنوان دانش جامع نگر یا حکمت فراگیر یاد کرد.

وی افزود:  این نگاه قرآنی به علم بنیان اساسی تمدن اسلامی آینده است که دانش خاصی را براساس مبانی و اهداف قرآنی، پایه ریزی و تحول اساسی در علوم بویژه علوم انسانی فراهم می سازد که با رویکرد فعلی رایج در غرب نسبت به دانش متفاوت است چرا که در تمدن جدید غرب به صورت تک بعدی به علم نگاه می شود، یعنی پدیده های طبیعی و رفتارهای انسانی فقط از زاویه تجربه مورد توجه قرار می گیرد.

عضو اندیشکده علم مرکز الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت در ادامه تاکید کرد: در قرآن کریم بیش از دو هزار آیه اشاره صریح و غیر صریح به مطالب علمی وجود دارد. قرآن انسان را دعوت به تعقل و تفکر و تدبر می کند، همچنین در قرآن علوم نقلی نیز آمده است و در این کتاب آسمانی به گذشته، تاریخ و حدیث توجه شده است. قرآن به علوم شهودی و الهام و علم لدنی اشاره دارد.

وی راه های کسب معرفت بشری را چهار مورد خواند و افزود: رویکرد قرآن به علوم تجربی نگاه مثبتی است به گونه ای که بیش از هزار و 500 آیه در مورد پزشکی، 900 آیه مباحث اقتصادی، 600 آیه مباحث مدیریتی و مباحث علوم انسانی اشاره شده است.

حجت الاسلام رضایی اصفهانی تصریح کرد: قرآن به علوم غریبه نگاه منفی دارد علومی که امروزه «فرا روانشناسی» نامیده می شود که در قرآن به عنوان سحر از آن یاد شده است و خداوند سحر و جادو را مانع رشد و پیشرفت می داند و این در حالی است که قرآن کریم نگاه قدسی به علم دارد.

این قرآن پژوه افزود: احکام علوم بر اساس آیات و روایات به چند دسته تقسیم شده است. برخی علوم واجب است مانند علوم پزشکی و برخی علوم مثل سحر حرام است و برخی علوم مستحب است و شاهدیم که علم مباح نداریم.

وی با اشاره به گسترش رشته های میان رشته ای در سال های اخیر یادآور شد: دانش جامع نگر از موضوع، روش و تعامل میان رشته ای محقق می شود. قرآن کریم انسان را به حکمت فراگیر دعوت می کند. قرآن یک نگاه جامع به دانش و انسان و تمام افعال وجودی انسان دارد.

وی با اشاره به پیامد و لوازم دانش جامع نگر تصریح کرد: یک نگاه قدسی به علم می شود و هدف علم در خدمت بشر و سعادت آن است نه فقط در خدمت قدرت و ثروت. نگاه قرآن به انسان و جهان است که در احکام عملی هم اثر می گذارد. قرآن کریم در نظریه پردازی های علمی موثر است. حاصل این اثرگذاری تربیت دانشمندان جامع نگر است که با رشد معقول و منطقی روبرو می شوند. توجه به دانش جامع نگر قرآنی موجب می شود تا از غرور و استبداد علمی جلوگیری شود. اگر نظریه دانش جامع نگر قرآنی عملی گردد باید در نظام آموزش و پرورش و آموزش عالی تجدیدنظر جدی صورت گیرد.